Ҫӗмӗрле районӗнчи Мӑн Улхаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Тӳре-шарана РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе (вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗн пуҫлӑхӗ ӗҫ тивӗҫне ӳстерсе усӑ курни) тата 292-мӗш статьян 2-мӗш пайӗпе (ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курни) явап тытарнӑ. Сӑмах май каласан, ҫав ҫын халӗ текех пуҫлӑх мар ӗнтӗ.
Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ 2019 ҫулхи чӳк-раштав уйӑхӗсенче халӑхпа пуху ирттермесӗрех пуху пулнӑҫи туса протокол ҫырнӑ. Вырӑнти ял тӑрӑхӗнчи Депутатсен пухӑвӗн йышӑнӑвне те вӑл суйса шӑрҫаланӑ. Ҫав хут тӑрӑх «Сычуань-Чӑваш Ен Агропромышленность суту-илӳ компанийӗ» предприятие ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче силос курганӗсем тума ирӗк панӑ.
Ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхне 3 ҫул та 3 уйӑхлӑха тӗрмене хупса хумасӑр айӑплама йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн 1,5 ҫул хушши пуҫлӑх тилхепине тытаймӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем Ҫӗмӗрле районӗнчи Мӑн Улхаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ. Тӳре-шарана РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе (вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗн пуҫлӑхӗ ӗҫ тивӗҫне ӳстерсе усӑ курни) тата 292-мӗш статьян 2-мӗш пайӗпе (ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курни) явап тытарасшӑн.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ 2019 ҫулхи чӳк-раштав уйӑхӗсенче халӑхпа пуху ирттермесӗрех пуху пулнӑҫи туса протокол ҫырнӑ. Вырӑнти ял тӑрӑхӗнчи Депутатсен пухӑвӗн йышӑнӑвне те вӑл суйса ҫырнӑ. Ҫав хут тӑрӑх «Сычуань-Чӑваш Ен Агропромышленность суту-илӳ компанийӗ» предприятие ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче силос курганӗсем тума ирӗк панӑ. Каярах вырӑнти Депутатсен пухӑвӗн йышӑнӑвне пӑрахӑҫланӑ-ха.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫлансан, 1941 ҫулта, Украинӑра Ҫӗмӗрле районӗнче ҫуралса ӳснӗ каччӑ хыпарсӑр ҫухалнӑ. Нумаях пулмасть унӑн ӳт юлашкине тупнӑ, тӑван тӑрӑха илсе килсе пытарнӑ.
Петр Иванович Халманова 1941 ҫулхи ака уйӑхӗнче ҫара илнӗ. Ҫӗртме уйӑхӗнче вӑрҫӑ пуҫланнӑ. 20 ҫулти каччӑ Тӑван ҫӗршыва хӳтӗленӗ. Анчах вӑхӑт нумаях та иртмен – вӑл хыпарсӑр ҫухалнӑ.
Петр Халмановӑн ӳт юлашкине халь тин тупнӑ. Ӑна Ҫӗмӗрле районӗнчи Мӑн Улхаш ялне илсе килнӗ, ҫын ретлӗ пытарнӑ. Масар ҫине ҫын нумай пухӑннӑ. Петр Халмановӑн тӑванӗ те пулнӑ. Тӑванне ҫара ӑсатнӑ чухне вӑл 10 уйӑх ҫеҫ тултарнӑ.
Ҫӗмӗрле районӗнчи Мӑн Улхаш ялӗнче пысӑк инкек пулнӑ. Унта ӗнер ҫӗрле, авӑнӑн 16-мӗшӗнче, пушар пулнӑ.
Шел те, пӑтӑрмах ҫухатусӑр пулман. Ҫулӑма сӳнтернӗ хыҫҫӑн ҫын виллисене тупнӑ. Пушарта виҫҫӗн ҫунса вилнӗ.
Пушар тухни кирки МЧСа шӑп та лӑп ҫӗрле пӗлтернӗ. Пушарнӑйсем ҫулӑма сӳнтернӗ, анчах ҫурт самаях сиенленнӗ. Пӳрт веранди, ҫурт ӑшӗ ҫуннӑ, тӑрри йӑтӑнса аннӑ.
Пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн виҫӗ ҫын виллине тупнӑ. Унта 48 ҫулти арҫын тата унӑн 26-ри, 22-ри ывӑлӗсем вилнӗ. Ашшӗн ӳтне верандӑра тупнӑ, икӗ ҫамрӑк пӳртре пулнӑ.
Тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн ҫакӑ паллӑ пулнӑ: ҫав кун вӗсем 26-ри ывӑлӗн ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ, эрех ӗҫнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм кухньӑран тухнӑ. Тен, вӗсем пирус туртнӑ.
Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Ҫынсем сӗрӗмпе чыхӑнса вилме пултарнӑ.
Ҫӗмӗрле районӗнче ҫӗртме ҫурла уйӑхӗсенче «Ҫуллахи вӑхӑтӑн ҫӗраҫҫийӗ» ятлӑ ача-пӑча вулавӗн ҫуллахи фестивалӗ иртрӗ. Унта районӑн ял вулавӑшӗсем хутшӑннӑччӗ. Нумай пулмасть, ҫурлан 25-мӗшӗнче, фестивале пӗтӗмлетрӗҫ — Хутарти культура ҫуртӗнче «Ҫу уйӑхӗсен ӑшшийӗ — кӗнекесем» («Это лето было книгами согрето») ятлӑ уяв ирттерчӗҫ. Сӑмах май каласан, уява Ҫӗмӗрлери тӗп вулавӑш ӗҫченӗсен хатӗрлеме тӳр килчӗ.
Фестиваль пирки каласа парас пулсан, ҫу вӑхӑчӗ хушшинче районта вулавӑш ӗҫченӗсем 50 ытла мероприяти ирттерчӗҫ, 8 ҫӗре яхӑн ача хутшӑнчӗ.
Хутарти уяв интереслӗ иртрӗ — хӑнасемпе (фестиваль ҫӗнтерӳҫисем) куракансем умӗнче ачасем сценкӑсем кӑтартрӗҫ, юрласа-ташласа пачӗҫ. Литературӑна пӗлнине те куракансен кӑтартма тиврӗ — пӗчӗк ӑмӑртусем ирттерчӗҫ.
Уяв вӗҫленес умӗн фестиваль ҫӗнтерӳҫисене парнесемпе тата хисеплӗ грамотӑсемпе чысларӗҫ. Ачасен хушшинче парнесене 15-ӗн тивӗҫрӗҫ. Чи хастаррисем: Сергеева Н. (Юманай ял вулавӑшӗ), Арсютова З.
+9.3 °C